Ταυτότητα – Ιστορία
Ιστορικό
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) είναι σωματείο με πολυετή δράση στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η πρώτη προσπάθεια να ιδρυθεί έγινε το 1918 από τους Γ. Καφαντάρη, Αλ. Δελμούζο, Γ. Πετσόπουλο, κ.ά. Η Ένωση ιδρύθηκε αρχικά το 1936, με πρόεδρο τον Αλέξανδρο Σβώλο και διαλύθηκε από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Επανιδρύθηκε το 1953. Στο προεδρείο, εκτός του Αλέξανδρου Σβώλου, στρατεύτηκαν προσωπικότητες, όπως οι Ηλίας Τσιριμώκος, Στρατής Σωμερίτης, Αγνή Ρουσοπούλου, Δημήτρης Καλλιτσουνάκης, Θάλεια Κολυβά.
Η δικτατορία του 1967 διέλυσε την ΕλΕΔΑ. Ο Φαίδων Βεγλερής ήταν από τους βασικούς μάρτυρες εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης στην περίφημη «ελληνική υπόθεση» στο Συμβούλιο της Ευρώπης που δημιούργησε ένα μοναδικό προηγούμενο: με εξαίρεση την Ελλάδα των συνταγματαρχών, κανένα άλλο κράτος δεν έχει αποβληθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης εξαιτίας συστηματικών παραβιάσεων δικαιωμάτων. Η ΕλΕΔΑ ήταν ενεργή ιδιαίτερα στο Παρίσι κατά την περίοδο αυτή και ανασυγκροτήθηκε στην Ελλάδα στο τέλος του 1974. Σύμφωνα με το καταστατικό της, «δραστηριοποιείται στον χώρο της διάδοσης, υπεράσπισης και ανάπτυξης των αρχών που αναγνωρίζουν στους ανθρώπους, ενταγμένους σε κοινωνικούς σχηματισμούς, δικαιώματα και ελευθερίες».
Για μια εκτενή αναφορά στην ιστορία της ΕλΕΔΑ, δείτε το άρθρο του Δρ. Μιχάλη Μωραϊτίδη Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (1918-2013).
Μεταδικτατορικά, μέχρι σήμερα, δραστηριοποιήθηκαν στο Διοικητικό της Συμβούλιο, μεταξύ πολλών άλλων, οι Φαίδων Βεγλερής, Αριστόβουλος Μάνεσης, Γιάννης Σουριαδάκις, Νίκος Φραγγάκης, Νίκος Αλιβιζάτος, Χρύσα Χατζή, Γιάννης Κτιστάκις, Γιάννης Ιωαννίδης, Μιχάλης Τσαπόγας, Κλειώ Παπαπαντολέων, Κωστής Παπαϊωάννου, Δημήτρης Σαραφιανός, Νίκος Παρασκευόπουλος, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, Ανδρέας Τάκης.
Η θεωρητική επεξεργασία των σύγχρονων δεδομένων και της κατάστασης των δικαιωμάτων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, η πρόληψη των παραβιάσεων μαζί με την καθημερινή επαγρύπνηση και παρέμβαση για την προστασία των θυμάτων, αποτελούν τα κατεξοχήν εργαλεία που μπορεί να διαθέσει ο μη κυβερνητικός χώρος, ως συμβολή στον περιορισμό των παραβιάσεων των δικαιωμάτων των ανθρώπων.
Τα μέσα με τα οποία εκπληρώνονται οι σκοποί της ΕλΕΔΑ είναι η μελέτη των προβλημάτων των πολιτών, σε ατομικό ή/και συλλογικό επίπεδο, η υποβολή προτάσεων για την επίλυσή τους, η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η εμβάθυνση του δημοσίου διαλόγου γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω της διοργάνωσης διαλέξεων, συνεδρίων, δημοσιεύσεων και λοιπών εκδηλώσεων που κρίνονται ανά περίπτωση πρόσφορες. Για τη βέλτιστη εκπλήρωση των σκοπών της η Ένωση επιδιώκει τη συνεργασία με άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται στον χώρο των δικαιωμάτων (οργανώσεις δικαιωμάτων, Συνήγορος του Πολίτη, Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, αλλά και διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα Ηνωμένα Έθνη).
Πεδίο δράσης
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) είναι η παλαιότερη οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Iδρύθηκε το 1936 και επανασυστάθηκε το 1953. Σύμφωνα με το καταστατικό της, σκοπός της ΕλΕΔΑ είναι «η διάδοση, υπεράσπιση και ανάπτυξη των αρχών που αναγνωρίζουν στο άτομο και τους διάφορους κοινωνικούς σχηματισμούς θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες». Για την επίτευξη των στόχων της, η ΕλΕΔΑ συνεργάζεται με άλλους εθνικούς ή διεθνείς φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στους τομείς παρέμβασής περιλαμβάνονται:
- Η μετανάστευση και το άσυλο στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση
- Τα δικαιώματα των μειονοτήτων
- Οι σχέσεις κράτους-εκκλησίας και η κατάσταση της θρησκευτικής ελευθερίας στην Ελλάδα
- Τα ζητήματα πρόσβασης στην ελληνική ιθαγένεια και ο εξορθολογισμός των μηχανισμών απόδοσης
- Η ρατσιστική βία και η ρητορική μίσους
- Η ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου
- Τα ζητήματα αστυνομικής αυθαιρεσίας και ατιμωρησίας
- Η δικαιοσύνη και το σωφρονιστικό σύστημα
Συμμετοχή σε εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή όργανα και δίκτυα
- Μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Fédération Internationale des Droits de l’Homme – FIDH)
- Συμμετοχή στην Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
- Συμμετοχή στο Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών του Δήμου Αθηναίων
- Συμμετοχή στο Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών του Δήμου Θεσσαλονίκης
- Συμμετοχή στο Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας που συντονίζεται από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
- Συμμετοχή στον Μηχανισμό Καταγραφής Περιστατικών Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και επικουρείται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Συνέργειες
- Συνεργασία με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (European Union Agency on Fundamental Rights – FRA)
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σε συνεργασία το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου και το Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης Αντιγόνη έχουν επιλεγεί από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ως εθνικό σημείο επαφής για την Ελλάδα με σκοπό τη συλλογή στοιχείων και πληροφοριών σε θέματα θεμελιωδών δικαιωμάτων.
- Παρατηρητήριο της δίκης της Χρυσής Αυγής (GoldenDawnWatch.org)
Η πρωτοβουλία Golden Dawn Watch, μέσω διαπιστευμένων συνεργατών της, παρακολουθεί κάθε μέρα τη δικαστική διαδικασία μέσα από την αίθουσα διεξαγωγής της δίκης, από την αρχή ως το τέλος της. Βασικός κορμός της δουλειάς είναι η συνεχής παρακολούθηση και η ενημέρωση για την πορείας της δίκης.
