Δήλωση Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες

Τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο θα διεξαχθούν στην Αθήνα οι Ολυμπιακοί και οι Παραολυμπιακοί Αγώνες. Πρόκειται για τη σημαντικότερη αθλητική διοργάνωση παγκοσμίως και αναμένεται να προσελκύσει όχι μόνο πολλές χιλιάδες φιλάθλων αλλά και τη διεθνή προσοχή.

Οι Αγώνες συνοδεύονται από εκτεταμένα μέτρα ασφαλείας που δεν έχουν προηγούμενο για την Ελλάδα. Αν και αναγνωρίζεται το δικαίωμα της χώρας να λάβει τα μέτρα που θεωρεί απαραίτητα, υπάρχει εντούτοις ο φόβος ότι τα μέτρα αυτά επηρεάζουν αρνητικά βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που υπογράφουν το παρόν κείμενο, διατυπώνουν την έντονη ανησυχία τους για ενδεχόμενες σοβαρές επιπτώσεις στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα μέτρα ασφαλείας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι ανησυχίες αυτές εστιάζονται στα ακόλουθα σημεία.

• Δεν έχουν ανακοινωθεί σαφείς μηχανισμοί ελέγχου και λογοδοσίας του πολύπλοκου μηχανισμού ασφαλείας, που αποτελείται από ελληνικές και ξένες αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις, καθώς και μυστικές υπηρεσίες.
• Δεν υπάρχουν σαφείς εγγυήσεις ότι οι μηχανισμοί παρακολούθησης, όπως οι εκατοντάδες κάμερες, θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τον δεδηλωμένο σκοπό και για χρονικό διάστημα που θα περιορίζεται αυστηρά στον χρόνο τέλεσης των Αγώνων.
• Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι στους χώρους των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων ενδέχεται να περισταλεί σοβαρά το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης.
• Τα διαπιστωμένα εμπόδια, που συναντούν οι πρόσφυγες στην προσπάθειά τους να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος και να βρουν αποτελεσματική προστασία, εντείνονται στο πλαίσιο των αυξημένων μέτρων φύλαξης των συνόρων. Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα οι αστυνομικές αρχές ζητούν από τους αλλοδαπούς που υποβάλλουν αίτηση ασύλου ή αναμένουν την εξέταση του αιτήματός τους να προσκομίσουν μισθωτήριο κατοικίας ή υπεύθυνη δήλωση φιλοξενίας. Οι ανησυχίες από την πρακτική αυτή επιτείνονται από τις πληροφορίες ότι προωθείται ο εγκλεισμός των αιτούντων άσυλο σε καταυλισμό του Νομού Λαρίσης, με την επίκληση λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας.
• Δηλώσεις υπουργών και εκτενή δημοσιεύματα αναφέρονται σε ένα σχέδιο για ολοκληρωμένο έλεγχο και αστυνόμευση της πόλης, με την απομάκρυνση από το κέντρο της, από δρόμους και πλατείες, των μικροπωλητών, των άστεγων, των τοξικομανών, των μεταναστών, των επαιτών, των τσιγγάνων, όλων εν γένει των κοινωνικών στοιχείων που απειλούν την αισθητική της πόλης, κατά τους διοργανωτές. Προωθείται επίσης ο εγκλεισμός ορισμένων από αυτούς σε ειδικές φυλακές ή σε ψυχιατρεία.
  Η κατάσταση όλων αυτών των ανθρώπων είναι προϊόν ενεργητικών διαδικασιών κοινωνικού αποκλεισμού που δημιουργούν διαρκώς άνεργους, φτωχούς, εξαθλιωμένους, όλο και μεγαλύτερους αριθμούς αποκλεισμένων, στα κράσπεδα του κοινωνικού ιστού.
  Οι επικείμενοι εκτοπισμοί, εγκλεισμοί και απελάσεις ενέχουν κινδύνους για την σωματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων αυτών και εντείνουν τον στιγματισμό και την περιθωριοποίησή τους.
• Σύμφωνα με δημοσιεύματα, παρακολουθούνται χώροι λατρείας καθώς και κατοικίες Μουσουλμάνων. Τονίζεται ότι η προσπάθεια για προστασία της ασφάλειας πρέπει να γίνεται πάντα με τήρηση όλων των τυπικών και ουσιαστικών προϋποθέσεων προστασίας των δικαιωμάτων και χωρίς να υφίστανται διακρίσεις συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες.
• Ανειδίκευτοι, κατά κύριο λόγο αλλοδαποί, εργάτες εργάζονται υπερωριακά και χωρίς να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, με αποτέλεσμα να έχει σημειωθεί πλήθος εργατικών ατυχημάτων τα οποία έχουν μέχρι στιγμής οδηγήσει σε τουλάχιστον 13 θανάτους και σοβαρούς τραυματισμούς στα εργοτάξια των Ολυμπιακών έργων.
• Στην περίπτωση των Ρομά, έχουν παραβιαστεί θεμελιώδη δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην αξιοπρεπή στέγαση, με την αναγκαστική μετακίνηση από περιοχές που χρησιμοποιήθηκαν για Ολυμπιακά έργα. Οι παραβιάσεις αυτές ενέχουν το χαρακτήρα διακρίσεων.

Αναγνωρίζουμε την ανάγκη και την υποχρέωση κάθε χώρας να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία όσων βρίσκονται στο έδαφός της. Είναι επίσης εύλογη η ανάγκη ιδιαίτερων μέτρων όταν πρόκειται για τέτοιας κλίμακας διοργάνωση.

Εντούτοις, η επιδίωξη της ασφάλειας και το δόγμα της «μηδενικής ανοχής» δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία ή ευκαιρία για τη λήψη μέτρων που περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών. Επιδίωξη πρέπει να είναι ο συνδυασμός ασφάλειας και προστασίας των δικαιωμάτων και όχι η αναγκαστική επιλογή μπροστά στο τεχνητό δίλημμα ασφάλεια ή ανθρώπινα δικαιώματα. Το πρόσφατο παρελθόν σε άλλες χώρες έδειξε ότι συχνά στο όνομα της ασφάλειας περιστέλλονται βασικές ελευθερίες.

Καλούμε τις αρχές να διασφαλίσουν με συγκεκριμένες και απτές εγγυήσεις τον σεβασμό των δικαιωμάτων όλων όσοι βρίσκονται ή θα βρεθούν στο ελληνικό έδαφος.

«ΑΡΣΙΣ» Οργάνωση Κοινωνικής Υποστήριξης Νέων
Διεθνής Αμνηστία (Ελληνικό Τμήμα)
«18 ΑΝΩ» Μονάδα Απεξάρτησης Τοξικομανών
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Ιατρικό Κέντρο Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων
ΚΕ.Θ.Ε.Α. Κέντρο Πολλαπλής Παρέμβασης