«Χρηστοήθεια» ή ακαδημαϊκή ελευθερία;

Το Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σε συνεδρίαση της 28ης Σεπτεμβρίου 2005 εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση :

Το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης, που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας μετά από πολυετή κυοφορία, αποδεικνύει ότι η ισχύουσα αναχρονιστική σύνδεση κράτους και εκκλησίας, εκτός από τους γνωστούς περιορισμούς που επιφέρει στη θρησκευτική ελευθερία, απειλεί ήδη και άλλα συνταγματικά δικαιώματα, με πρώτη την ακαδημαϊκή ελευθερία. 

Κάθε συντεταγμένη θρησκευτική κοινότητα δικαιούται να μεριμνά για την παροχή κατάρτισης στα στελέχη της και να διατηρεί την αποφασιστική ευθύνη για το περιεχόμενο αυτής της κατάρτισης. Ωστόσο, η κατάρτιση αυτή δεν είναι δυνατό να περιενδύεται την αίγλη της ανώτατης εκπαίδευσης, όταν δεν πληρούται ούτε μία από τις σχετικές συνταγματικές προϋποθέσεις για την αυτοδιοίκηση, τον τρόπο επιλογής διδασκόντων και την ελευθερία έρευνας. Επί πλέον, ακόμη και εκτός ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις πιθανώς εφικτές στο πλαίσιο θρησκευτικών κοινοτήτων ιδιωτικού δικαίου δεν είναι άνευ άλλου τίνος δυνατό να τίθενται σε ισχύ με τη συνδρομή του κράτους, ιδιαίτερα όσον αφορά τον προκριματικό έλεγχο φρονημάτων και την ένταξη των σπουδαστών σε καθεστώς ιδρυματισμού που εκκολάπτει φαινόμενα μισαλλοδοξίας. 

Υπό το ισχύον καθεστώς, οι νομοθετικές ρυθμίσεις περί εκκλησιαστικής εκπαίδευσης αφορούν οργανωτικά και όχι δογματικά ζητήματα, επομένως δεν είναι δυνατό να αποκλίνουν από θεμελιώδη δικαιοκρατικά πρότυπα. Αν η Εκκλησία της Ελλάδος, ως θρησκευτική κοινότητα, επιθυμεί να ρυθμίσει τα του οίκου της κατά τρόπο διαφορετικό από τα πρότυπα αυτά, θα μπορούσε πρωτίστως να επιζητήσει την απεμπλοκή της από το κράτος, προκειμένου να καταστεί αμιγής φορέας δικαιωμάτων και όχι αρμοδιοτήτων.