Φεστιβάλ Υπερηφάνειας
Υπερηφάνεια και σεβασμός ως απάντηση στο μίσος
Τον Απρίλιο του 2013 το γύρο του κόσμου έκανε το βίντεο με το τραγούδι αγάπης των μελών του Κοινοβουλίου της Νέας Ζηλανδίας, τα οποία, μετά την ψήφιση του νόμου περί αναγνώρισης του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, θέλησαν με αυτόν τον τρόπο να τιμήσουν τη νίκη της πραγματικής ισότητας ενώπιον του νόμου. Στην ευρωπαϊκή μας γειτονιά, 16 κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ήδη θεσπίσει διατάξεις που προβλέπουν είτε την πλήρη αναγνώριση του γάμου μεταξύ ομοερωτικών ατόμων είτε κάποιο άλλο είδος αναγνωρισμένης συμβίωσης (αστική ένωση ή καταχωρημένη συμβίωση) που ωστόσο παρέχει σημαντικά αστικά δικαιώματα και δυνατότητες στα μέρη της ένωσης, εξομοιώνοντάς τα στην ουσία με τα ετερόφυλα ζευγάρια.
Σε πρόσφατη νομολογία του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) του Ανθρώπου έχει κρίνει ότι η σχέση μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών που συμβιώνουν στα πλαίσια μιας σταθερής de facto σχέσης εντάσσεται στην έννοια της οικογενειακής ζωής, όπως αυτή προστατεύεται από το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) (αποφάσεις Schalk and Kopf v. Austria, P.B. and J.S. v. Austria). Με βάση την ανωτέρω διαπίστωση, το ΕΔΔΑ έχει περαιτέρω αποφανθεί ότι η παροχή ασφάλειας ασθενείας καλύπτει τον ομόφυλο σύντροφο του ασφαλισμένου κατά τον ίδιο τρόπο που καλύπτει και τους ετερόφυλους συντρόφους. Παρομοίως, σε θέματα υιοθεσίας, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι οι σχετικές ρυθμίσεις και αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται χωρίς διακρίσεις αναφορικά με το σεξουαλικό προσαναταλισμό του αιτούντος (βλ. Ε.Β. v. France) καθώς και ότι στις περιπτώσεις υιοθεσίας δεύτερου γονέα, τα ομόφυλα άγαμα ζευγάρια πρέπει να λαμβάνουν ίση μεταχείριση με τα ετερόφυλα (βλ. X and others v. Austria).
Το ελληνικό κράτος αρνείται διαχρονικά να αναγνωρίσει στα ομόφυλα ζευγάρια τα δικαιώματα που απορρέουν από το γάμο ή έστω ορισμένα εξ αυτών. Περαιτέρω, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα παγκοσμίως, η οποία έχει ψηφίσει νόμο για το σύμφωνο συμβίωσης και εξαιρεί από αυτόν τα ομόφυλα ζευγάρια. Τούτο, προφανώς συνιστά διάκριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και δημιουργεί πολίτες δύο ταχυτήτων: αυτούς που μπορούν να συνάψουν τόσο γάμο όσο και σύμφωνο συμβίωσης (ετερόφυλα ζευγάρια) και αυτούς που αναγκάζονται να βρίσκονται στο περιθώριο (ομόφυλα ζευγάρια). Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα αντί να προσπαθεί να εξαλείψει, επιτείνει ακόμα περισσότερο τα στερεότυπα, την αδικία και τις διακρίσεις τις οποίες υφίστανται τα ομόφυλα ζευγάρια.
Σχετικά, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα (FRA), στην πιο πρόσφατη έκθεσή του για την ομοφοβία στην Ελλάδα, επεσήμανε την καταλυτική παρουσία συγκεκριμένων παραγόντων στην αύξηση της ομοφοβίας στη χώρα μας, μεταξύ των οποίων οι πολιτικοί φορείς, η Εκκλησία, η αστυνομία, τα ΜΜΕ και η εκπαίδευση.
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη υποστηρίζει σθεναρά τη νομική αναγνώριση της πραγματικής συμβιωτικής σχέσης μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, ούτως ώστε να αρθούν οι δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους σε κληρονομικό, φορολογικό, ασφαλιστικό, υγειονομικό, συνταξιοδοτικό, προνοιακό και εργασιακό επίπεδο. Επίσης, ζητά την τροποποίηση του ν. 927/1979 προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης της έννοιας των διακρίσεων ώστε να περιλαμβάνεται ρητά ο σεξουαλικός προσανατολισμός. Η προσβλητική, δυσφημιστική και υβριστική ρητορική λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού δεν εντάσσεται άλλωστε στην ενάσκηση της ελευθερίας της έκφρασης (ΕΔΔΑ Vejdeland and Others vs. Sweden). Επείγει λοιπόν να γίνουν σημαντικά βήματα στην προστασία και κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ, ειδικά σε καιρούς όπου οι αποφάσεις (βλ. πρόσφατη απόφαση ΕΣΡ για τη διαφήμιση του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Αθήνας) και οι πρακτικές επίσημων κρατικών και εκκλησιαστικών αρχών και φορέων (βλ. αφορισμοί Άνθιμου για το αντίστοιχο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) μας γυρνούν δεκαετίες πίσω σε επίπεδο σεβασμού της διαφορετικότητας και προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η κοινωνία και η πολιτεία θα πρέπει επιτέλους να προτάξουν την υπερηφάνεια και την επιθυμία για ζωή έναντι στις πράξεις και στους λόγους του μίσους.
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη
φωτογραφία: William Murphy
