Συμμετοχή της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στο 3rd European Integration Forum
Στις 24 και 25 Ιουνίου 2010 πραγματοποιήθηκε στην έδρα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής στις Βρυξέλλες η τρίτη συνάντηση του European Integration Forum (Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Ένταξη). Στην τρίτη αυτή συνάντηση η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (Ελένη Τάκου) και από το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών (Αχμέτ Μοαβία). Το Φόρουμ δημιουργήθηκε το 2009 με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Συνιστά ευρωπαϊκή πλατφόρμα για τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των πολιτών τρίτων χωρών και αποβλέπει στον οργανωμένο διάλογο μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και των Ευρωπαϊκών θεσμών. Συντονίζεται από το Bureau of the European Integration Forum (Γραφείο του Ευρωπαϊκού Φόρουμ για την Ένταξη), που αποτελείται από ένα μέλος διορισμένο από την Επιτροπή (Diane Schmitt), ένα μέλος διορισμένο από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (Luis Miguel Pariza Castanos), ένα εκλεγμένο μέλος που εκπροσωπεί τις εθνικές οργανώσεις (Lally Harpal Parwana, Συμβούλιο για τις Εθνικές Μειονότητες στη Δανία) και ένα εκλεγμένο μέλος που εκπροσωπεί τις ευρωπαϊκές οργανώσεις (Peter Verhaeghe, Caritas Europa). Πλαισιώνεται από το European Web Site on Integration (http://www.integration.eu/), που αποτελεί μία προσπάθεια συνεχούς ενημέρωσης, δικτύωσης και διαλόγου μεταξύ των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, και χρηματοδοτείται από το European Fund for the Integration of Third-Country Nationals (Ευρωπαϊκό Ταμείο Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών), τους πόρους του οποίου διαχειρίζεται στην Ελλάδα η Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης του Υπουργείου Εσωτερικών.
Η Τρίτη συνάντηση του Φόρουμ είχε ως βασικό άξονα τη συμμετοχή των μεταναστών στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας διαμονής τους και, κυρίως, το ρόλο που μπορούν να παίξουν τα ΜΜΕ στη διαμόρφωση αντιλήψεων σχετικά με την ετερότητα. Άλλα θέματα που τέθηκαν προς συζήτηση ήταν η εργασία, η δράση κατά των διακρίσεων, η οικογενειακή επανένωση, η ενεργή και συνειδητή ενσωμάτωση (που περιλαμβάνει δικαιώματα και υποχρεώσεις), η ανάγκη να ενταχθούν και μετανάστες στις πολιτικές κοινωνικής ενσωμάτωσης καθώς και η ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (πχ γυναίκες). Στην εναρκτήρια συνεδρία, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Mario Sepi αναφέρθηκε στη σημασία της Συνθήκης της Λισαβόνας, που παρέχει για πρώτη φορά μία ρητή νομική βάση (explicit legal basis) για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής συνεργασίας με στόχο την ένταξη των νομίμως διαμένοντων πολιτών τρίτων χωρών. Ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Σταύρος Λαμπρινίδης τόνισε την κρισιμότητα της κοινωνικής ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών που αποτελούν, τρόπον τινά, ένα 28ο κράτος μέλος στην ευρωπαϊκή ένωση. Τα βασικότερα στοιχεία των δύο πρώτων συνεδριών κινήθηκαν στους εξής άξονες:
– Την ανάγκη περίληψης του στόχου της ένταξης των μεταναστών σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της χώρας διαμονής τους (mainstreaming).
– Τη σημασία αντίληψης της ενσωμάτωσης ως διαδικασία διπλής κατεύθυνσης (two-way process) που οφείλει να εμπλέξει τους ίδιους την μετανάστες σε μία ενεργητική διαδικασία ενσωμάτωσης.
– Την εμπλοκή φορέων της κοινωνίας των πολιτών και τη χρήση της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας τους στη διαδικασία της ενσωμάτωσης.
– Την ανάγκη κοινής συμμετοχής του αλλοδαπού και του υπόλοιπου πληθυσμού σε αυτή τη διαδικασία.
– Την ανάγκη εμπέδωσης μίας ενεργούς ιδιότητας του πολίτη (active citizenship).
Από τη μεριά τους, οι εισηγητές εκ μέρους της κοινωνίας των πολιτών εξέθεσαν τις εμπειρίες τους, τόνισαν τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας και κάθε επιμέρους κατηγορίας αλλοδαπού πληθυσμού και διατύπωσαν επιφυλάξεις και αντιρρήσεις ως προς τη διαμόρφωση της ατζέντας, οι σημαντικότερες εκ των οποίων συνοψίζονται ως εξής:
– Έντονος προβληματισμός τέθηκε για το περιορισμένο πλαίσιο των αποδεκτών των ενταξιακών πολιτικών και δράσεων (νομίμως διαμένοντες αλλοδαποί). Το ζήτημα του αποκλεισμού των μεταναστών χωρίς χαρτιά (undocumented) απασχόλησε ιδιαίτερα τους ομιλητές των φορέων, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τομείς όπως η εκπαίδευση ανηλίκων και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
– Επιφυλάξεις διατυπώθηκαν επίσης σχετικά με το πώς θα μπορέσει η ατζέντα των παρεμβάσεων να περάσει από ευρωπαϊκό σε τοπικό επίπεδο. Τέθηκε ειδικότερα το θέμα της αδυναμίας των μικρών οργανώσεων που δουλεύουν σε καθημερινή και ουσιαστική βάση με τους μετανάστες να αναλάβουν και να αξιοποιήσουν δράσεις ένταξης λόγω της μεγάλης γραφειοκρατικής-διοικητικής δουλειάς που αυτές απαιτούν.
Η θεματολογία των ειδικών workshops αφορούσε τα ΜΜΕ και το ρόλο που αυτά μπορούν να διαδραματίσουν στην ένταξη. Κινήθηκαν με βάση δύο θεματικές: “Training the media to communicate about migrants” και “Training migrants to communicate in the media”. Εκτέθηκε η εμπειρία φορέων σε αντίστοιχα εγχειρήματα, όπως πχ το πρόγραμμα “Migrants in the Media” του δικτύου Mira Media (http://www.miramedia.nl/sitebuilder/index.asp?nodeid=414). Έντονες ήταν οι ενστάσεις που διατυπώθηκαν από τους φορείς για το κατά πόσο η μη ισότιμη εκπροσώπηση των μεταναστών στα ΜΜΕ, τόσο σε επίπεδο μιντιακής αναπαράστασης όσο και σε επίπεδο δομικής συμμετοχής, έγκειται απλά σε ένα έλλειμμα εκπαίδευσης – στο πνεύμα αυτών των επιφυλάξεων κινήθηκε και η παρέμβαση της ελληνικής συμμετοχής.
Ειδικότερα σε σχέση με τις προοπτικές δράσης εκ μέρους της Ένωσης, η προτεραιότητα που δόθηκε στα ΜΜΕ καθιστά μοιραία το πεδίο αρκετά περιοριστικό. Μία ενδιαφέρουσα προοπτική θα αφορούσε ίσως τη δημιουργία μίας καμπάνιας ενημέρωσης των δυνητικά δικαιούχων για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας μέσω των ΜΜΕ. Επίσης, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το παράδειγμα της δημιουργίας ενημερωτικού διαδικτυακού τόπου, όπως περιγράφεται στο Εγχειρίδιο για την Ένταξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: «απαντώντας σε απλές ερωτήσεις, ο δυνητικός αιτών πληροφορείται όλα τα στάδια της νομοθεσίας και μαθαίνει κατά πόσο πληροί τις προϋποθέσεις καθώς και το τι μπορεί να αναμένει και τι να προσέχει κατά τη διάρκεια της διαδικασίας».
Σχετικά παραδείγματα: http://www.migri.fi/kansalaiseksi/eng/en-intro-2.html,
http://www.allrights.be/index.php?option=com_wrapper@Itemid=494). Άλλωστε, το “European Union Democracy Observatory on Citizenship” (http://eudo-citizenship.eu/) παρέχει πολύ καλή πληροφόρηση σχετικά με τις ευρωπαϊκές πρακτικές που μπορούν να αξιοποιηθούν από την Ένωση για την ενίσχυση της διαδικασίας απόδοσης ιθαγένειας στους δικαιούχους.
φωτογραφία: MPD01605
