Πρωτοβουλία της ΕΕΔΑ

Το πνεύμα της πρωτοβουλίας της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου μπορεί να συνοψισθεί στο σύνθημα που επιλέξαμε: «Επιτέλους, ρόλοι καθαροί».

Ξεκινήσαμε την προσπάθειά μας αυτή με τις εξής σκέψεις:

*Πρώτον, ότι το νομικό πλαίσιο που διέπει σήμερα τις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας είναι αναχρονιστικό και χρειάζεται να μεταρρυθμισθεί για να λάβει υπ΄ όψιν τις νέες εξελίξεις.

-Είναι αδιανόητο, εν έτει 2005, η διάδοση των θρησκευτικών πεποιθήσεων να διώκεται με έναν νόμο της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου και οι οπαδοί άλλων θρησκειών και δογμάτων να χρειάζονται την άδεια του ορθόδοξου Μητροπολίτη για να προσευχηθούν όλοι μαζί στον ίδιο χώρο.

-Εξίσου παράλογη είναι και η απαγόρευση -γιατί, κατ΄ ουσίαν, για απαγόρευση πρόκειται- της αποτέφρωσης των νεκρών, καθώς και της «πολιτικής» τους κηδείας, αν φυσικά οι ίδιοι το είχαν ζητήσει όσο ζούσαν.

-Τέλος, επικίνδυνα ατελείς και παρωχημένες είναι οι ισχύουσες ρυθμίσεις για τα οικονομικά της Εκκλησίας. Ανεξάρτητα από την επικαιρότητα που πήραν με τις αποκαλύψεις της περασμένης άνοιξης, όλα τα ανωτέρω θέματα χρειάζονται λύσεις.

*Δεύτερον, ότι την ιδέα του χωρισμού Πολιτείας και Εκκλησίας περιβάλλει ένα πέπλο μυστηρίου, που προκαλεί δέος όχι μόνον στους πιστούς, αλλά και στους θρησκευτικά αδιάφορους, οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν ούτε κοινωνικές συνήθειες (όπως π.χ. τα βαφτίσια) ούτε παραδοσιακές συμπεριφορές (όπως το να πηγαίνουν στην εκκλησία τη Μεγάλη Εβδομάδα), χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Δημοσιοποιώντας είκοσι πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για τις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας, θελήσαμε να μεταφέρουμε τη συζήτηση από το πεδίο της μεταφυσικής στα συγκεκριμένα.

*Και, τέλος, τρίτον, σε κάθε περίπτωση, λάβατε υπ΄ όψιν ότι ο χωρισμός Πολιτείας και Εκκλησίας δεν είναι της στιγμής, αφού προϋποθέτει αναθεώρηση του Συντάγματος, κάτι που -ως γνωστόν- δεν μπορεί να γίνει πριν περάσουν αρκετά χρόνια και προϋποθέτει ευρύτερες συναινέσεις, οι οποίες, σήμερα απουσιάζουν.

*Με αυτές τις σκέψεις προέκυψε η ιδέα μιας πρότασης νόμου που να προτείνει λύσεις για όλα τα μείζονα εκκρεμή ζητήματα στις σχέσεις μεταξύ της Πολιτείας και της Εκκλησίας.

Οπως ο καλόπιστος αναγνώστης μπορεί εύκολα να διαπιστώσει, οι ρυθμίσεις που επιλέξαμε σέβονται το θρησκευτικό αίσθημα και, χωρίς αιφνιδιασμούς αλλά με άνετες μεταβατικές περιόδους, αποφεύγουν άλματα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να προκαλέσουν φόβο, πόνο ή και τραύματα στους πιστούς, τους κληρικούς και, γενικά, τους θρησκευόμενους. Κοινός παρονομαστής τους είναι η βαθμιαία απεξάρτηση της Εκκλησίας από το Κράτος, ώστε να μπορέσει απερίσπαστη να αφοσιωθεί στο πνευματικό της έργο.

Εξ ου και το σύνθημα «Επιτέλους, ρόλοι καθαροί».

*Για την ευόδωση της προσπάθειάς μας, ζητούμε την υποστήριξη βουλευτών από όλα τα κόμματα. Δεν απευθυνόμαστε μόνον σε άθεους, αγνωστικιστές και θρησκευτικά αδιάφορους.

Προσβλέπουμε στην αλληλεγγύη και την συμπαράσταση των μη φανατικών Ορθοδόξων, οι οποίοι είναι καιρός να αντιληφθούν ότι μαζί μας τους ενώνουν πολλά περισσότερα απ΄ όσα με τη σημερινή ηγεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Στο κάτω κάτω της γραφής, τον 18ο αιώνα, κληρικοί ήταν εκείνοι που πρωτοδιέδωσαν τον διαφωτισμό στην Ελλάδα και, έκτοτε, οι πεφωτισμένοι Ορθόδοξοι, που έδωσαν τον αγώνα τον καλό για τα δικαιώματα του ανθρώπου, το σεβασμό του διαφορετικού και την προστασία των μειονοτήτων, κάθε άλλο παρά ήσαν λίγοι και περιθωριακοί.

Απλώς μερικοί προσπαθούν να τους σβήσουν από το βιβλίο της ιστορίας και να τους καταδικάσουν στη λήθη, χάριν μιας φανατισμένης και μισαλλόδοξης εκδοχής της Ορθοδοξίας, η οποία ηχεί στις μέρες μας εντελώς παράταιρη και ξεπερασμένη.

*Οποια και αν είναι η έκβαση της πρότασής μας στη Βουλή, θέλω να πιστεύω ότι, σε μιαν εποχή όπου η μικροπολιτική εκτοπίζει συστηματικά την πολιτική, η προσπάθειά μας θα συμβάλει με τον τρόπο της σε μια συζήτηση επί των βασικών.

Ο Ν. Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ είναι καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο πανεπιστήμιο Αθηνών και αντιπρόεδρος του δ.σ. της ΕΕΔΑ.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 30/10/2005

 

σχέσεις κράτους-εκκλησίας

Μέλος

Newsletter