Ο «ένδοξος βυζαντινισμός» της Ελληνικής Δημοκρατίας

Δελτίο Τύπου

Η δημόσια εκδήλωση θρησκευτικής πίστης από πολιτειακούς αξιωματούχους δεν εκπλήσσει, τουλάχιστον στη σημερινή συνταγματική μας τάξη, και η συμμετοχή τους σε θρησκευτικές τελετές δεν είναι επιλήψιμη, ακόμη και σε ένα δυτικό κοσμικό κράτος. Ωστόσο η γονυκλισία του Προέδρου της Δημοκρατίας στο πατριαρχικό συλλείτουργο του Ηρακλείου ξεφεύγει από τα συνηθισμένα καθώς ενέχει σαφή συμβολισμό υποταγής, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικίνδυνες παρεξηγήσεις.

Είναι αυτονόητο ότι η κατοχή δημόσιας θέσης δεν υποχρεώνει σε περιορισμό του δικαιώματος δημόσιας έκφρασης θρησκευτικών φρονημάτων. Εκ των πραγμάτων, άλλωστε, θα ήταν αδύνατο να αξιώνει κανείς από πολιτειακούς αξιωματούχους κοσμοθεωρητική ή άλλη ουδετερότητα στο όνομα μιας πλασματικής εκπροσώπησης του όλου έθνους.

Η πίστη, ωστόσο, ασκείται ελεύθερα στα πίσω στασίδια, ενώ αντίθετα στον προβεβλημένο θρόνο υπάρχουν φραγμοί, εκείνοι που απορρέουν από τις θεσμικές ιδιότητες. Υπάρχει, βέβαια, η ελπίδα ότι κάθε σχετική επιφύλαξη θα αρθεί μόλις ο ανώτατος άρχοντας φωτισθεί από το ομόλογό του Άγιο Φως και υποδηλώσει έμπρακτα ότι δεν μεροληπτεί υπέρ μιας μερίδας πολιτών, συμμετέχοντας με την ίδια ζέση σε τελετές άλλων θρησκειών που έχουν έλληνες πιστούς. Αν είναι ακόμη νωρίς για την απόλυτη θρησκευτική ουδετερότητα, ας δοκιμαστεί τουλάχιστον η συμψηφιστική ουδετερότητα ως αναγνώριση του θρησκευτικού πλουραλισμού, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η χώρα δεν θα βρεθεί ξαφνικά με πολλές, αντί μιας, «επικρατούσες θρησκείες».

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου δεν θα κουραστεί να υπενθυμίζει την παλαιά, συστηματική πρότασή της για διακριτούς ρόλους πολιτείας και θρησκευτικών κοινοτήτων, διαπιστώνοντας ότι η επικαιρότητά της μάλλον αυξάνεται με το πέρασμα των χρόνων.

 

σχέσεις κράτους-εκκλησίας

Μέλος

Newsletter