Κείμενο της Κλ. Παπαπαντολέων στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου για την έκδοση των 8 Τούρκων Αξιωματούχων

Σας ευχαριστούμε όλους θερμά που ήρθατε σε αυτήν συνέντευξη τύπου για ένα θέμα που έχει ιδιαίτερη, κρίσιμη, σημασία όχι μόνο για τους 8 εκζητούμενους Τούρκους, αλλά για την ποιότητα της δικής μας δημοκρατίας και του δικού μας κράτους δικαίου. Θέλω ευθύς εξαρχής να επισημάνω, και νομίζω ότι αυτό το συμμερίζονται και όλοι οι παρεμβαίνοντες, ότι εμάς δεν μας ενδιαφέρει εάν οι 8 εκζητούμενοι είναι ένοχοι ή αθώοι, εάν συμμετείχαν ή όχι στην απόπειρα πραξικοπήματος, εάν είναι πολιτικοί φίλοι ή εχθροί του Γκιουλέν κ.ο.κ. Δεν μας ενδιαφέρει, δεν είναι αυτό το αντικείμενο της συνέντευξης τύπου. Και αυτό γιατί σε ζητήματα δικαιωμάτων, δεν ρωτάς πρώτα ποιος είναι ο φορέας του ώστε να τον υπερασπιστείς μόνο αμα σου αρέσει. Στην περίπτωση αυτή δεν θα ήμασταν κράτος δικαίου, αλλά φύλαρχοι ή μονάρχες. Η προϋπόθεση της λειτουργίας των δικαιωμάτων, ως κανόνων προστασίας και εγγυητικών μηχανισμών της ασφάλειας –προσωπικής και συλλογικής-, είναι αυτά να εφαρμόζονται στον καθένα, στον οποιονδήποτε. Είτε μας αρέσει είτε όχι. Δικαιώματα ολίγον ή περιστασιακά, δεν είναι δικαιώματα: μπορεί να είναι προνόμια, ευεργεσίες ή χάρες, αλλά δικαιώματα δεν είναι.

Αυτό συνεπώς που θα κριθεί ενώπιον του Αρείου Πάγου στο προσεχές χρονικό διάστημα, δεν είναι απλώς η τύχη των 8 εκζητούμενων. Αυτό που θα κριθεί είναι και το κατά πόσο, η ελληνική Πολιτεία και ιδίως η ελληνική Δικαιοσύνη μπορούν πράγματι να υποστασιοποιήσουν τη διάταξη του άρ. 2 του ελληνικού Συντάγματος για το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια του καθενός, χωρίς διακρίσεις, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς υποσημειώσεις.

Η Ελλάδα έχει, από τη μεταπολίτευση και μετά, μακρά παράδοση, νομική και πολιτική, προστασίας προσώπων που βρίσκονται σε ανάλογη θέση. Ο ίδιος ο ΑΠ έχει επανειλημμένα αρνηθεί την έκδοση προσώπων, με την αιτιολογία ότι αυτά κινδυνεύουν, αν εκδοθούν, να υποστούν απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Δυσκολεύομαι συνεπώς να σκεφτώ με ποια αιτιολογία θα ανατρέψει τώρα την ίδια του τη νομολογία, ενόψει μάλιστα και του γεγονότος ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση τίθενται και μείζονα ζητήματα που αφορούν τη δίκαιη δίκη και τη συγκρότηση αμερόληπτου δικαστηρίου από δικαστές με εγγυήσεις προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας.

Η υπόθεση των 8 είναι σημαντική για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Για μια κοινωνία που έζησε η ίδια, στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν της, πραξικόπημα. Και τους υπαιτίους αυτού του πραξικοπήματος, τους δίκασε δίκαια και με νηφαλιότητα και επέλεξε να τους μεταχειριστεί όχι εκδικητικά, όχι με τα δικά τους μέσα, αλλά με τα μέσα του κράτους δικαίου, μετατρέποντας τη θανατική τους ποινή σε ισόβια κάθειρξη.

Για όλους αυτούς τους λόγους, καλέσαμε σήμερα εδώ όχι μόνο δικηγόρους, αλλά και πανεπιστημιακούς, και ομοσπονδίες εργαζομένων, και οργανώσεις δικαιωμάτων και διεθνείς οργανισμούς. Η υπόθεση των 8 δεν είναι ούτε πεδίο άσκησης ανέξοδης ρητορείας ούτε εργαλείο εξύψωσης του εθνικού μας φρονήματος. Θέτει, με τρόπο δύσκολο, το κράτος δικαίου μπροστά στον καθρέφτη του.

Κλειώ Παπαπαντολέων
Μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Δικηγόρος