Η Στέγαση Είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα
Η κρίση στην πρόσβαση σε αξιοπρεπή κατοικία, είναι πραγματικότητα και στην Ελλάδα
Του Νίκου Κουραχάνη*
Μια θεμελιώδης επίπτωση της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας που υιοθετήθηκαν, ήταν ο πολλαπλασιασμός των φαινομένων στεγαστικής επισφάλειας. Την περίοδο της ύφεσης διαμορφώθηκε μια διπλά αρνητική συγκυρία. Τη στιγμή που τα κοινωνικά προβλήματα οξύνθηκαν οι κοινωνικές πολιτικές συρρικνώθηκαν, καθώς επιλέχθηκε να αποτελέσουν ένα από τα πρώτα θύματα των δημοσιονομικών περικοπών. Το γεγονός αυτό είχε συνέπεια την έκθεση ενός διευρυμένου αριθμού νοικοκυριών ενώπιον του κινδύνου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Φαινόμενο που έγινε ιδιαίτερα αντιληπτό στη δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών σε αξιοπρεπείς στεγαστικές συνθήκες.
Στη χώρα μας, οι διαχρονικά υπολειμματικές δημόσιες στεγαστικές δαπάνες στα χρόνια της κρίσης εξαϋλώθηκαν. Η απουσία κρατικής υποστήριξης για ένα πρόβλημα με αυξανόμενα δυσμενείς διαστάσεις, οδήγησε στην επιδείνωση των όρων κατοίκησης των πολιτών. Κάτι που έγινε ποικιλοτρόπως αντιληπτό. Από τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τα κόκκινα δάνεια, τα απλήρωτα ή τα εκτοξευμένα –λόγω Airbnb- ενοίκια μέχρι τα σπίτια χωρίς ρεύμα, τους άστεγους που ζουν στον δρόμο ή τους πρόσφυγες που διαμένουν στα στρατόπεδα η παγίωση της στεγαστικής επισφάλειας ως μια θεμελιώδης όψη της νέας κανονικότητας είναι γεγονός.
Ωστόσο, στην κοινωνία μας, πλάι στα νέα πρόσωπα του στεγαστικού αποκλεισμού, ενυπάρχουν και παλαιότερα. Η κρίση στην πρόσβαση σε αξιοπρεπή κατοικία για πολλές ομάδες πολιτών προϋπάρχει της οικονομικής κρίσης. Είναι οι διαχρονικά εκτοπισμένες συνθήκες στεγαστικής διαβίωσης των Ρομά. Είναι, επίσης, ο τρόπος κρατικής στεγαστικής διαχείρισης των ατόμων με ψυχικά νοσήματα ή των εξαρτημένων από ουσίες, ο οποίος ενέτεινε τις διαδικασίες απογύμνωσης των ζωών τους.
Αυτές τις αποσιωπημένες διαστάσεις στεγαστικών ανισοτήτων επιδιώκει να αναδείξει ο κύκλος συζητήσεων που ξεκινάει τη Δευτέρα 4 Νοεμβρίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο υπό τον γενικό τίτλο «Η Στέγαση ως Ανθρώπινο Δικαίωμα». Συστρατευόμενος με τις κυρίαρχες επιστημονικές προσεγγίσεις που υποστηρίζουν ότι η πρόσβαση σε αξιοπρεπείς στεγαστικές συνθήκες οφείλει να είναι καθολική, ανεξαρτήτως των κανόνων της αγοράς, μέσα από την ποικιλόμορφη ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ακαδημαϊκών, ερευνητών, επαγγελματιών και ακτιβιστών θα επιδιώξει να αναδείξει βιώσιμες λύσεις αντιμετώπισης των φαινομένων έλλειψης στέγης.
Δείτε το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Κύκλου Συζητήσεων, εδώ.
Το άρθρο δημοσιεύεται στη στήλη “Ρισπεκτ” (4-11-2019), στο πλαίσιο της συνεργασίας του VICE Greece με την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
* Διδάσκων / Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου Εργαστηρίου Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
