Μια (άλλη) στρατηγική για το μεταναστευτικό στην Ελλάδα
Σήμερα, Αθήνα 10 Απριλίου 2012, πραγματοποιήθηκε στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών συνέντευξη τύπου με θέμα: Μια (άλλη) στρατηγική για το μεταναστευτικό στην Ελλάδα. Η συνέντευξη τύπου διοργανώθηκε από την Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και συμμετείχαν οι Δημήτρης Χριστόπουλος (αντιπρόεδρος ΕΕΔΑ, επικ. καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου), Γιώργος Τσαρμπόπουλος (επικεφαλής του γραφείου στην Ελλάδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες) και Απόστολος Βεΐζης (γιατρός, υπεύθυνος προγραμμάτων Γιατρών Χωρίς Σύνορα-Ελληνικό Τμήμα), υπό το συντονισμό του Κωστή Παπαϊωάννου, πρώην προέδρου της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Δημήτρης Χριστόπουλος, τεκμηρίωσε πως μια (άλλη) στρατηγική για το μεταναστευτικό προϋποθέτει αναγνώριση της συνθετότητας των προβλημάτων και παραδοχή πως δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις ορμώμενες από συναισθήματα ούτε προεκλογική ρητορεία επικοινωνιακών κινήτρων. Η διαχείριση αυτού του σύνθετου προβλήματος θέλει βήματα και τα βήματα θέλουν γνώση των δεδομένων. Τα δεδομένα αυτά είναι ζητούμενα στην Ελλάδα σήμερα. Για την αντιμετώπιση του «εγκλωβισμού» χιλιάδων μεταναστών χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, απαιτείται δέσμη μέτρων στην κατεύθυνση της παροχής καθεστώτος νομιμότητας όσων έχουν δημιουργήσει βιοτικούς ή εργασιακούς δεσμούς με τη χώρα ή προσωρινής διαμονής όσων η απέλαση δεν είναι εφικτή, της προώθησης πολιτικών ένταξης και περιορισμού της περιθωριοποίησης (που συμβάλλουν στην απεξάρτηση από τα κυκλώματα εκμετάλλευσης και, επομένως, στη μείωση της παραβατικότητας) και τέλος της διευκόλυνσης των επιστροφών στη χώρα προέλευσης για όσους δεν διαφαίνεται καμιά προοπτική, με έμφαση στα προγράμματα «εθελοντικού επαναπατρισμού» που, στις σημερινές συνθήκες έντονης οικονομικής κρίσης, μπορούν να αποτελέσουν βιώσιμη και ανθρωπιστική διέξοδο.
Ο επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Γιώργος Τσαρμπόπουλος, αναφερόμενος στα ζητήματα του ασύλου και της προστασίας των προσφύγων, επισήμανε τη σπουδαιότητα των νομοθετικών αλλαγών για τη δημιουργία μιας αυτόνομης πολιτικής Υπηρεσίας Ασύλου και την ανάγκη να υποστηριχθεί το όλο εγχείρημα, σε μια περίοδο που κινδυνεύει από τα προβλήματα ανεπαρκούς στελέχωσης λόγω του παγώματος των προσλήψεων στο δημόσιο. Σημείωσε πως ένα δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα ασύλου δεν είναι μόνο σε ώφελος των προσφύγων αλλά και της ίδιας της χώρας, γιατί θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση σε διεθνές επίπεδο, προκειμένου να διεκδικήσει αλλαγές στην ευρωπαϊκή πολιτική και αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. (αναθεώρηση Κανονισμού Δουβλίνου, αναδιανομή προσφύγων και αιτούντων άσυλο στο εσωτερικό της Ε.Ε. κλπ.). Αναφέρθηκε στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα σε επίπεδο ποιότητας διαδικασίας και ποσοστών αναγνώρισης καθεστώτος διεθνούς προστασίας (ιδίως στον δεύτερο βαθμό), αλλά και στα συνεχιζόμενα προβλήματα που απαιτούν άμεσα παρεμβάσεις, όπως η πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της Π. Ράλλη), οι συνθήκες στα κέντρα διοικητικής κράτησης, η καθυστέρηση αναφορικά με τη δημιουργία δομών πρώτης υποδοχής στα σημεία εισόδου, και οι σοβαρές ελλείψεις αναφορικά με τα κέντρα φιλοξενίας αιτούντων άσυλο και ασυνόδευτων παιδιών.
Ο Απόστολος Βεϊζης, υπεύθυνος προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, εστίασε στο ότι ότι η παρέμβαση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για τους μετανάστες έχει στόχο την κάλυψη των ιατρικών και ανθρωπιστικών αναγκών τους. «Δεν εξετάζουμε το νομικό πλαίσιο του ζητήματος τους γιατί θεωρούμε απαραίτητο οποιοσδήποτε άνθρωπος να έχει πρόσβαση στην υγεία και προστασία της αξιοπρέπειας του» είπε. Σύμφωνα με τα ιατρικά στοιχεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον Έβρο, πάνω από το 60% των ιατρικών προβλημάτων που παρουσιάζουν οι κρατούμενοι μετανάστες προκαλούνται ή είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις άθλιες συνθήκες κράτησής τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισκέφθηκαν αυτούς τους χώρους κράτησης μεταναστών, τους χαρακτήρισαν ακατάλληλους για ανθρώπινη διαβίωση. Πρόκειται για χώρους που προκαλούν ή επιδεινώνουν τα όποια προβλήματα υγείας. Βάσει του νόμου 3386/2005, ο οποίος είναι ακόμη σε ισχύ, οι παράτυποι μετανάστες δεν έχουν δικαίωμα πρόσβασης στις διοικητικές και ιατρικές υπηρεσίες. Σήμερα, απαιτείται μία ολοκληρωμένη πολιτική δημόσιας υγείας. Η δημόσια υγεία δεν διασφαλίζεται με πιστοποιητικά – συγχωροχάρτια- αλλά με υποδομές, πρόσβαση στο σύστημα υγείας και αντιμετώπιση των ιατρικών προβλημάτων”.
Όπως φάνηκε μέσα από την ζωηρή συζήτηση που διεξήχθη στη συνέχεια, η πεποίθηση των ομιλητών και μείζονος τμήματος του μεγάλου ακροατηρίου είναι ότι το μεταναστευτικό είναι ζήτημα ολικής στρατηγικής που αφορά το σύνολο των ανθρώπων που ζουν στην Ελλάδα, μεταναστών και μη. Αναγνωρίστηκε ωστόσο ότι μια τεκμηριωμένη κριτική προσέγγιση, όπως αυτή που προκρίθηκε στη συνέντευξη τύπου είναι δύσκολο να επικοινωνηθεί καθώς δεν προσφέρεται για συνθηματολογία του τύπου «έξω» ή «ζήτω οι μετανάστες». Ζητούμενο είναι λύσεις ρεαλιστικές με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων που έχουν ενώσει τη μοίρα τους με το να ζουν σε αυτόν τον τόπο.
Ταυτόχρονα, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου στη Θεσσαλονίκη με ομιλητές τον Ανδρέα Τάκη (πρώην Γεν. Γραμματέας Υπ. Εσωτ., επικ. καθηγητή, ΑΠΘ), τον Αλέκο Φτίκας (πρόεδρο των Γιατρών του Κόσμου – συν. επιτροπή Θεσ/νίκης) και τον Κωστή Τσιτσελίκη (πρόεδρο ΕΕΔΑ, αναπ. καθηγητής Παν. Μακεδονίας) υπό το συντονισμό της δημοσιογράφου Κάκης Μπαλή.
Το video της συνέντευξης τύπου:
