Αντιτρομοκρατικός νόμος

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εκφράζει την ανησυχία της για την ψήφιση του νέου αντιτρομοκρατικού νόμου. Καταρχήν, γιατί η εισαγωγή του νομοθετήματος, ενώ αφορούσε καίριες πτυχές ατομικών ελευθεριών, έγινε με σπουδή και υπό συνθήκες που απέβλεπαν στην παράκαμψη διαλόγου. Παράλληλα, επιχειρήθηκε η δικαιολόγηση των νέων διατάξεων με την επίκληση της σχετικής απόφασης – πλαισίου του Συμβουλίου της Ε.Ε. Η τελευταία ωστόσο, δεν υπαγορεύει ποινικά αδικήματα και ανακριτικές μεθόδους ούτε παραμερίζει τις συνταγματικές επιταγές που πρέπει να τηρούνται στην περιγραφή των αδικημάτων, την πρόβλεψη των ποινών και τη μορφή της ποινικής διαδικασίας.

Η χώρα μας απέκτησε μία «επώνυμη» πλέον αντιτρομοκρατική νομοθεσία. Οι νέες διατάξεις έχουν ως πρότυπο τον – ανύπαρκτο ως φαινόμενο – ατομικά δρώντα τρομοκράτη. Η ρύθμιση ωστόσο δεν είναι «ατυχής». Ουσιαστικά, απαλλάσσει τις διωκτικές αρχές από την απόδειξη συμμετοχής του προσώπου σε ομάδα. Επίσης, με την επιλογή του νέου νόμου αυστηροποιούνται στο έπακρο οι ποινικές κυρώσεις και αμβλύνονται περαιτέρω οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή ειδικών ανακριτικών μεθόδων, που προσβάλουν θεμελιώδεις ελευθερίες. Τα πράγματα επιδεινώνονται και από ρευστές έννοιες που χρησιμοποιούνται για την οριοθέτηση της τρομοκρατίας.

Με το νέο νόμο ποινικοποιείται ως ιδιαίτερο πλέον αδίκημα, με ασαφή στοιχεία, η (μεμονωμένη) απειλή για τη τέλεση πράξεων τρομοκρατίας. Και μολονότι πρόκειται για πλημμέλημα, η υποτιθέμενη τέλεσή του μπορεί να στηρίξει την εφαρμογή των πλέον αμφιλεγόμενων ανακριτικών μεθόδων, που τουλάχιστον μέχρι σήμερα ήταν δυνατή μόνο σε κακουργήματα. Έτσι ενισχύεται ακόμα περισσότερο η αστυνομική διάσταση του κοινωνικού ελέγχου.

Εισάγεται παράλληλα μία πρακτικά αυστηρότερη ποινή από αυτή της ισόβιας κάθειρξης για τους εν λόγω «τρομοκράτες», καθώς ο θεσμός της απόλυσης με όρους δεν ισχύει πλέον γι’ αυτούς με τις ίδιες προϋποθέσεις. Εξάλλου, μετατίθεται επιλεκτικά το όριο της παραγραφής για τις πράξεις που απειλούνται με ισόβια κάθειρξη σε τριάντα έτη, ωσάν να μην ισχύει εδώ η δικαιοκρατική μέριμνα που επέβαλε στο δίκαιό μας την επέλευση της παραγραφής με την πάροδο των είκοσι ετών.

Συνολικά, με το νέο αντιτρομοκρατικό νόμο επιχειρείται ουσιαστική ενίσχυση της ποινικής καταστολής. Οι εισαγόμενες διατάξεις δοκιμάζουν για μια ακόμη φορά τις αρχές και τα όρια του φιλελεύθερου ποινικού δικαίου.

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου επιφυλάσσεται να τοποθετηθεί και για το λοιπό μέρος του παραπάνω νόμου, με το οποίο εισάγεται το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης.

Για το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης,

Ο πρόεδρος
Δημήτρης Χριστόπουλος

Ο γενικός γραμματέας
Γιάννης Κτιστάκις