Έκκληση για το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας
Το Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας είναι ένα ποτάμι (ρέμα συνεχούς ροής) με μήκος πάνω από 20 χλμ., ένα από τα ελάχιστα φυσικά ποτάμια που έχουν απομείνει πλέον στην Αττική. Αποτελεί ένα σημαντικό οικοσύστημα, με υγροτόπους και πλημμυρικά πεδία, που προστατεύεται από διεθνείς συμβάσεις και την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία. Έχουν καταγραφεί πάνω από 150 είδη πουλιών, πολλά από αυτά απειλούμενα, ψάρια, ορισμένα από τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όπως το ευρωπαϊκό χέλι, και πλούσια βλάστηση που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει πάνω από 2.000 παρόχθια μεγάλα δέντρα, κυρίως υδρόφιλα (πλατάνια, ιτιές, λεύκες κλπ.)
Το εξαιρετικό φυσικό του περιβάλλον συμβάλλει στο μικροκλίμα, στην προστασία από την ατμοσφαιρική και θαλάσσια ρύπανση, στην ποιότητα των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων κ.α. Παράλληλα αποτελεί ένα υψηλής αισθητικής αξίας φυσικό τοπίο και σημαντικό τοπίο ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Λόγω του ότι η κοίτη του έχει παραμείνει φυσική σχεδόν στο σύνολό της και οι πλημμυρικές του ζώνες στην πεδιάδα των Μεσογείων έχουν παραμείνει άχτιστες, το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας έχει σώσει μέχρι σήμερα τη Ραφήνα από καταστροφικές πλημμύρες.
Σήμερα, το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας απειλείται με ολοκληρωτική καταστροφή από το Έργο Διευθέτησης της κοίτης του με φορέα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και προϋπολογισμό 104 εκατομμύρια ευρώ. Αν αυτό υλοποιηθεί, το ποτάμι θα μετατραπεί στον “Κηφισό” της Ανατολικής Αττικής, έναν τεχνητό οχετό ομβρίων. Η φυσική κοίτη και οι όχθες του ποταμού θα αποψιλωθούν πλήρως σε μήκος περίπου 17 χλμ. και θα διευθετηθούν με τσιμέντο και λιθοπλήρωτα συρματοκιβώτια («γκρίζες υποδομές»), καταστρέφοντας το οικοσύστημα με μη αναστρέψιμες συνέπειες στη βιοποικιλότητα, το κλίμα και τα νερά.
Ενώ η διευθέτηση του ποταμού παρουσιάζεται ως αντιπλημμυρικό έργο για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, στην πραγματικότητα εφαρμόζει απαρχαιωμένες μεθόδους που αυξάνουν τον πλημμυρικό κίνδυνο. Αντίθετα, η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, ακολουθώντας τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις, επιτάσσουν Λύσεις που βασίζονται στη Φύση (Nature-based Solutions – NbS) και στο πλαίσιο της αντιπλημμυρικής προστασίας.
Στην πραγματικότητα, το έργο διευθέτησης πρόκειται να εξυπηρετήσει τα μεγάλα έργα υποδομής στην Ανατολική Αττική (επέκταση λιμανιού Ραφήνας, Αττικής Οδού, Προαστιακού κλπ.) αλλά παρουσιάζεται ως αντιπλημμυρικό προκειμένου να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Είναι ενδεικτικό ότι στο αδελφό έργο του ρέματος Ερασίνου-Βραυρώνας, που εντάσσεται στο ίδιο χρηματοδοτικό πακέτο αντιπλημμυρικής προστασίας και εφαρμόζει αντίστοιχες γκρίζες υποδομές, ο Μηχανισμός Παραπόνων της ΕΤΕπ διαπίστωσε την ευθεία αντίθεση στα επιστημονικά δεδομένα και το ενωσιακό περιβαλλοντικό δίκαιο. Για το λόγο αυτό ζητήθηκε να μην χρησιμοποιηθούν από τις Ελληνικές Αρχές κονδύλια της ΕΤΕ έως ότου το έργο επανασχεδιαστεί σε πλήρη συμμόρφωση με το ενωσιακό περιβαλλοντικό δίκαιο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας απευθύνει έκκληση στις εγχώριες και ευρωπαϊκές αρχές με τα παρακάτω αιτήματα:
- τη ματαίωση του έργου διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, που θα το μετατρέψει σε τεχνητό αγωγό ομβρίων από τσιμέντο και συρματοκιβώτια.
- την ανάκληση της χρηματοδότησής του, από ενωσιακούς και εθνικούς πόρους.
- τον συνολικό επανασχεδιασμό του με «Λύσεις βασισμένες στη Φύση (NbS)», σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις, τις διεθνείς συμβάσεις, την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία σχετικά με τη βιοποικιλότητα, τα ύδατα και τις πλημμύρες, καθώς και με τις στρατηγικές της Ε.Ε. για την βιοποικιλότητα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Πληροφορηθείτε περαιτέρω για το θέμα και υπογράψτε κι εσείς την έκκληση σε αυτό το σύνδεσμο.
