Η στέγαση ως ανθρώπινο δικαιώμα
Το εργαστήριο Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και το Δίκτυο για το Δικαίωμα στη στέγη και την κατοικία συνδιοργανώνουν το εργαστήριο με θέμα “Η στέγαση ως ανθρώπινο δικαίωμα”.
Σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι το δικαίωμα πρόσβασης στην κατοικία οφείλει να διέπεται από αρχές καθολικότητας και να είναι αποσυνδεδεμένο από οικονομικά κριτήρια. Η δυνατότητα αυτόνομης και ασφαλούς στεγαστικής διαβίωσης είναι το εφαλτήριο οποιασδήποτε δράσης κοινωνικής ενσωμάτωσης. Η ύπαρξη στέγης είναι η ασπίδα προστασίας από φυσικούς και κοινωνικούς κινδύνους, η βάση οργάνωσης της καθημερινότητας των πολιτών, η δυνατότητα απόλαυσης της ιδιωτικότητας και των συναναστροφών με τον συγγενικό και κοινωνικό τους περίγυρο. Αποτελεί, επίσης, θεμελιώδη προϋπόθεση για την ανάπτυξη δράσεων κοινωνικής ενδυνάμωσης, για την επαρκή προστασία της υγείας και για τη δυνατότητα εργασίας.
Σε αντιδιαστολή με τις ακαδημαϊκές προσεγγίσεις στη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα διαμορφώνεται ένα τοπίο διογκωμένης στεγαστικής επισφάλειας. Η αυξανόμενη τάση χρηματιστικοποίησης και εμπορευματοποίησης της κατοικίας, η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και ο πολλαπλασιασμός των κοινωνικών προβλημάτων, εξαιτίας των ακολουθούμενων πολιτικών λιτότητας, ευνοούν τη γενίκευση των φαινομένων αστεγίας και στεγαστικού αποκλεισμού. Ταυτόχρονα, η επιδείνωση των στεγαστικών συνθηκών εμφανίζει αρνητική αλληλεπίδραση με πρόσθετες διαστάσεις κοινωνικής ευπάθειας. Η δυσμενής κοινωνικοοικονομική συγκυρία οδηγεί στη συνολική όξυνση των στεγαστικών και κοινωνικών συνθηκών των ευάλωτων ομάδων. Δεν είναι μόνο οι νέο-άστεγοι που αποκλείονται από την πρόσβαση στη στέγη εξαιτίας της ανεργίας. Είναι, επίσης, τα χρονίζοντα φαινόμενα στεγαστικού αποκλεισμού, όπως αυτά των Ρομά, των ψυχικώς νοσούντων, των μεταναστών και των προσφύγων. Στεγαστικά προβλήματα τα οποία στα χρόνια της κρίσης πολλαπλασιάζονται. Είναι, ακόμη, οι νέες προκλήσεις στα φαινόμενα στεγαστικής επισφάλειας, όπως οι πρακτικές βραχυχρόνιων μισθώσεων – τύπου Airbnb – η κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους τραπεζικούς πλειστηριασμούς, η αύξηση των νοικοκυριών χωρίς ρεύμα ή χωρίς επαρκή θέρμανση. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται η ανάπτυξη στεγαστικών πολιτικών με όχι μονοσήμαντες απαντήσεις, αλλά, με εξατομικευμένες παρεμβάσεις προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες στεγαστικές και κοινωνικές ανάγκες κάθε ευάλωτης ομάδας.
Ο κύκλος συζητήσεων αποσκοπεί στην ανάδειξη αυτών των ιδιαίτερων – αόρατων μέχρι σήμερα – εσωτερικών δυναμικών με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλέγματος γενικών και ειδικών προτάσεων πολιτικών στέγασης. Η προσπάθεια αυτή θα επιχειρηθεί μέσω της σύζευξης της επιστημονικής γνώσης με το επαγγελματικό πεδίο και τα κοινωνικά κινήματα. Ακαδημαϊκοί και ερευνητές στις στεγαστικές σπουδές, στελέχη των στεγαστικών και κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και ακτιβιστές για το δικαίωμα στην κατοικία αναμένεται να συνεισφέρουν γόνιμα σε αυτόν τον σημαντικό και επίκαιρο διάλογο. Ένα κείμενο τεκμηρίωσης με προτάσεις πολιτικής για τη στέγαση ως ανθρώπινο δικαίωμα πρόκειται να δημιουργηθεί βασισμένο στα συμπεράσματα αυτών των συζητήσεων.
Πρόγραμμα Συζητήσεων
4 Νοεμβρίου 2019: Σύγχρονες Προκλήσεις στις Στεγαστικές Ανισότητες στην Ελλάδα
Εισαγωγή στην Προβληματική των Συζητήσεων: Νίκος Κουραχάνης, Διδάσκων / Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου Εργαστηρίου Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Ομιλητές:
Μαρία Στρατηγάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο / Πρώην Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Πρόνοιας και Iσότητας, Δήμου Αθηναίων
Δήμητρα Σιατίτσα, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Τόνια Κατερίνη, Μέλος Ενωτικής Πρωτοβουλίας κατά των Πλειστηριασμών
Σχολιαστής: Σπύρος Ψύχας, Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία
Συντονισμός: Ντίνα Δασκαλοπούλου, Δημοσιογράφος, Εφημερίδα των Συντακτών
11 Νοεμβρίου 2019: ΛΟΑΤΚΙ και Πρόσβαση στη Στέγη
Ομιλητές:
Αθηνά Αθανασίου, Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Νάνσυ Παπαθανασίου, Διδάσκουσα, Πάντειο Πανεπιστήμιο / Orlando LGBT
Αντώνης Σιγάλας, Ακτιβιστής ΛΟΑΤΚΙ / Μεταπτυχιακός Φοιτητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Άννα Κουρουπού, Red Umbrella Athens
Σχολιαστής: Θεοδόσης Γκελτής, Υποψήφιος Διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Συντονιστής: Θοδωρής Αντωνόπουλος, Δημοσιογράφος, LIFO
25 Νοεμβρίου 2019: Άτομα με Ψυχικά Νοσήματα και Πρόσβαση στη Στέγη
Ομιλητές:
Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου, Ψυχίατρος
Νίκος Γκιωνάκης, Ψυχολόγος, Επιστημονικά Υπεύθυνος Κέντρου Ημέρας ΒΑΒΕΛ
Μενέλαος Θεοδωρουλάκης, Διδάκτωρ Παντείου, ΠΕΨΑΕΕ
Σχολιάστρια: Παναγιώτα Φίτσιου, Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία
Συντονίστρια: Αφροδίτη Τζιαντζή, Δημοσιογράφος, Εφημερίδα των Συντακτών
2 Δεκεμβρίου 2019: Ρομά και Πρόσβαση στη Στέγη
Ομιλητές:
Κατερίνα Γιάντσιου, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Μάντσεστερ / Πρώην Ειδική Γραμματέας Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά
Μανόλης Ράντης, HEROMACT
Αλεξάνδρα Καραγιάννη, Δικηγόρος, Ειδική σε θέματα Ρομά
Συντονιστής: Χρήστος Ηλιάδης, Συνεργάτης Συμβουλίου της Ευρώπης/ Μεταδιδάκτορας, Πάντειο Πανεπιστήμιο / ΕλΕΔΑ
9 Δεκεμβρίου 2019: Προσφυγικό και Πρόσβαση στη Στέγη
Ομιλητές:
Κατερίνα Ροζάκου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Πρώην Αντιδήμαρχος για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων, Δήμος Αθηναίων/Γενικός Γραμματέας ΕλΕΔΑ
Απόστολος Βεΐζης, Γιατροί Χωρίς Σύνορα
Ντομινίκα Σπυράτου, Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία
Σχολιάστρια: Ντίνα Βαρδαραμάτου, Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία
Συντονιστής: Δημήτρης Αγγελίδης, Δημοσιογράφος, Εφημερίδα των Συντακτών
Επίλογος Α’ Κύκλου: Νίκος Κουραχάνης, Διδάσκων / Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου Εργαστηρίου Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε:
http://socialpolicy.panteion.gr/news/769-i-stegasi-os-anthropino-dikaioma-kyklos-syzitiseon