Επιστολή της ΕΕΔΑ προς το Υπουργό Δικαιοσύνης σχετικά με την Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των κρατουμένων
Προς: τον Υπουργό Δικαιοσύνης
Σωτήριο Χατζηγάκη
Υπουργείο Δικαιοσύνης
Λ. Μεσογείων – Αθήνα
Αθήνα, 9 Νοεμβρίου 2008
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εκφράζει τη συμπαράσταση της στα αιτήματα της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των κρατουμένων. Επιχαίρουμε για την πρόθεσή σας να αντιμετωπίσετε άμεσα και με συστηματικότητα τα αιτήματα των φυλακισμένων, αποδεχόμενος τόσο τις εξόχως προβληματικές συνθήκες που επικρατούν στις ελληνικές φυλακές όσο και την υπερβολική αυστηρότητα που επικρατεί στην απόδοση και την έκτιση των ποινών.
Η κατάσταση στις ελληνικές φυλακές δεν περιποιεί τιμή στην ελληνική πολιτεία. Παρά τις διαρκείς επισημάνσεις τόσο εθνικών όσο και διεθνών οργανισμών και άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται σχετικά, είναι βέβαιον ότι τα βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί προς την κατεύθυνση ανθρωπίνων συνθηκών κράτησης μακράν απέχουν από το να θεωρηθούν ικανοποιητικά. Στην πραγματικότητα οι φυλακές αποτελούν σχολείο εγκλήματος, χωματερές ανθρώπων και ψυχών
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σε δελτίο τύπου της με αφορμή το τραγικό συμβάν του θανάτου τεσσάρων κρατουμένων στις Φυλακές Κορυδαλλού τον Απρίλιο του 2006 είχε επισημάνει :
«Μετά απ’ όλα αυτά, η διαβεβαίωση του Σωφρονιστικού Κώδικα ότι «ο κρατούμενος δε στερείται κανένα άλλο δικαίωμα παρά μόνο την ελευθερία του» ηχεί, πλέον, ως κακόγουστο αστείο αφού όλο και περισσότερο φαίνεται να διακυβεύεται η αξιοπρέπεια, η υγεία, η ασφάλεια, εσχάτως δε και η ίδια η ζωή των κρατουμένων (!)»
Δυστυχώς σήμερα, η προηγούμενη διατύπωση διατηρεί ακέραια την επικαιρότητά της. Η πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων εξέθεσε, κατά την άποψή μας με τη δέουσα προσοχή, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης μια σειρά από αιτήματα των οποίων η ικανοποίηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αποκλιμάκωση της παρούσας έντασης.
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εκτιμά πως η υιοθέτηση μιας σειράς ρυθμίσεων είναι επιτακτική και επείγουσα ανάγκη.
Οι ρυθμίσεις που μπορούν και πρέπει να ληφθούν άμεσα είναι:
Στο θεσμικό επίπεδο:
- Άρση του αποκλεισμού επισκέψεων και αυτοψιών στους χώρους κράτησης από ανεξάρτητους φορείς (Συνήγορος του Πολίτη, Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Δικηγορικοί και Ιατρικοί Σύλλογοι).
- Αποκλιμάκωση της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά (μείωση ποινών και ελάχιστου χρόνου έκτισης για την υφ’ όρον απόλυση και τις άδειες κρατουμένων).
- Άδειες – Πειθαρχικές ποινές – Μεταγωγές: Διαφάνεια και αιτιολογία στις αποφάσεις και καθιέρωση συστήματος ελέγχου.
- Απόλυση (όλων) των κρατουμένων για χρηματικές ποινές, με βεβαίωση των οφειλόμενων ποσών στο δημόσιο ταμείο.
- Άμεση μείωση του ανώτατου χρόνου προσωρινής κράτησης στους 12 μήνες.
- Υλοποίηση, ενίσχυση και επέκταση των προβλεπόμενων εναλλακτικών ποινών, της κοινωνικής εργασίας και της ημιελεύθερης διαβίωσης.
Στο επίπεδο των υποδομών:
- Ενέργειες άμεσης βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης (π.χ. κρεβάτια, καθαριότητα, θέρμανση, ζεστό νερό)
- Μεταγωγές με ανθρώπινο τρόπο (ιδίως των ασθενών).
- Ειδική φροντίδα και επέκταση των προγραμμάτων απε¬ξάρτησης στις φυλακές.
- Υγειονομική περίθαλψη (ύπαρξη ιατρ. Προσωπικού, μεταφορές σε νοσοκομεία)
Με την παρούσα επιστολή, εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσής μας, ζητούμε την ακρόασή σας προκειμένου δια ζώσης να επιχειρηματολογήσουμε για τα ανωτέρω.
Αυτή τη φορά, η ελληνική πολιτεία δείχνει να συναισθάνεται ότι η ανάγκη αλλαγών στο καθεστώς σωφρονισμού στην Ελλάδα είναι επείγουσα. Με την ελπίδα πως η πεποίθησή μας είναι βάσιμη, σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον και την προσοχή σας.
Δημήτρης Χριστόπουλος
Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
φωτογραφία: Chris Potter