Η Δημοκρατία στην Τουρκία είναι στον γύψο. Εμείς τι κάνουμε;
Δελτίο Τύπου
Τα τελευταία χρόνια είχαμε σαφή δείγματα της υποχώρησης του κράτους δικαίου στην Τουρκία. Σήμερα, με το πρόσχημα της αντιμετώπισης του εσωτερικού εχθρού, τα δικαιώματα του ανθρώπου όχι μόνο τίθενται σε περιορισμό, αλλά σε απόλυτη καταστολή με πρακτικές επιβολής φόβου και βίας. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου ενεργοποιήθηκαν νόμοι και διατάγματα της δικτατορίας του στρατηγού Εβρέν. Επίσης η τουρκική κυβέρνηση ανέστειλε την ισχύ της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ωστόσο, η αιτιολογική βάση της επιβολής έκτακτης ανάγκης δεν μπορεί να σταθεί όρθια στην ραγδαία και σαρωτική πλέον επιδείνωση του δικαιωματικού τοπίου, το οποίο χαρακτηρίζεται από:
- Απολύσεις από τον δημόσιο τομέα: δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι απολύθηκαν ή τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, χωρίς αποζημίωση, όλοι υποκείμενοι σε «κοινωνικό θάνατο»,
- Απειλή και καταστολή κάθε ελεύθερης φωνής και δραστηριότητας στο δημόσιο χώρο, κλείσιμο συλλόγων, ιδρυμάτων, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, εφημερίδων, περιοδικών, ιδιωτικών σχολείων και πανεπιστημίων και κατάσχεση ή μεσεγγύηση των περιουσιακών στοιχείων τους (συνολικού ύψους 5 δις ευρώ),
- Σύλληψη δημοσιογράφων, συνηγόρων των κατηγορούμενων, βουλευτών, δικαστών, καθηγητών πανεπιστημίου, δασκάλων και άλλων. Σήμερα βρίσκονται στη φυλακή πάνω από 30.000 άνθρωποι,
- Σύλληψη και κράτηση 30 Κούρδων δημάρχων (μεταξύ των οποίων και του Ντιάρμπακιρ) και 11 βουλευτών του κόμματος HDP (μεταξύ των οποίων και οι δυο συμπρόεδροι),
- Άσκηση βασανιστηρίων και φυλάκιση χωρίς έλεγχο της τήρησης της νομιμότητας,
- Δυνατότητα απαγόρευσης στην πρόσβαση σε δικηγόρο για μέχρι 6 μήνες μετά τη σύλληψη, δυνατότητα αντικατάστασης του δικηγόρου από την κυβέρνηση, δυνατότητα παραβίασης της αρχής της μυστικότητας στην επικοινωνία μεταξύ κατηγορούμενου και δικηγόρου,
- Οι εγγυήσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου που είχαν ανατεθεί στο Συνταγματικό Δικαστήριο έχουν ανασταλεί καθώς δια νόμου δεν μπορεί να εξεταστεί η αντισυνταγματικότητα του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης,
- Και, ίσως, το κυριότερο: επιβολή συλλογικής ευθύνης για τα μέλη της οικογένειας του κατηγορούμενου, με αφαίρεση διαβατηρίου, απόλυση κ.άλ. Το μέτρο αυτό αναιρεί κάθε έννοια κράτους δικαίου, επαναφέροντας μια πρακτική που είχε να εφαρμοστεί σε ευρωπαϊκό έδαφος από την εποχή της ναζιστικής Γερμανίας.
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εκφράζει την έντονη ανησυχία της για την εγκαθίδρυση μιας ιδιότυπης δικτατορίας στην Τουρκία και εκφράζει την αλληλεγγύη της στους υπερασπιστές των δικαιωμάτων στην Τουρκία.
Στα δικά μας, όμως: η συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση πραγμάτων στην Τουρκία θα πρέπει να ληφθεί υπόψη από τα όργανα εξέτασης ασύλου και έκδοσης στην Ελλάδα. Η έννοια της «ασφαλούς χώρας», νομική προϋπόθεση για την επιστροφή ανθρώπων στην Τουρκία, είναι αδύνατον να σταθεί σε ένα θεσμικό έδαφος που δεν προσφέρει πλέον καμία εγγύηση για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων για κανέναν. Καλούμε τα αρμόδια διοικητικά και δικαστικά όργανα της χώρας μας να πάψουν τις επιστροφές (ή την έκδοση) στην Τουρκία, καθώς οι άνθρωποι αυτοί εκτίθενται σε απόλυτη διακινδύνευση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Διαφορετικά, η ελληνική έννομη τάξη θα αποτελέσει τμήμα συγκοινωνούντων δοχείων μιας ακραίας ανομίας.
